Spotkanie z Andrzejem Bieńkowskim
Zapraszamy serdecznie na spotkanie z p. Andrzejem Bieńkowskim profesorem Sztuk Plastycznych,etnografem, fotografem, malarzem. Autorem wielu publikacji o wiejskich muzykantach i ich muzyce. Z zamiłowania pasjonat, wielbiciel takiej sztuki i ludzi którzy ją uprawiją, archiwista, gawędziarz. Czwartek, 21 marca 2024 r, wstęp wolny.
Andrzej Bieńkowski – Profesor w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, etnograf, fotograf, wybitny malarz. Miał kilkadziesiąt wystaw malarstwa w Polsce, Danii, Szwecji, Włoszech, Japonii, Niemczech, Szwajcarii. Jego obrazy znajdują się w zbiorach muzealnych i w kolekcjach prywatnych w Polsce i za granicą.
Laureat nagrody Oskara Kolberga, Nagrody im. Cypriana Kamila Norwida, w 2014 roku otrzymał za swoją działalność Srebrny Medal Gloria Artis.
Od 1980 roku, w trakcie swoich wypraw na wieś zgromadził imponujące prywatne archiwum etnograficzne, zawierające tysiące nagrań audio, wideo oraz zdjęć z Polski, Ukrainy
i Białorusi. Autor książek "Ostatni wiejscy muzykanci - ludzie, obyczaje, muzyka", "Sprzedana muzyka", "1000 kilometrów muzyki. Warszawa - Kijów", publikacji w serii Muzyka Odnaleziona (wydawnictwo Muzyka Odnaleziona, od 2007), Trzymałem węża w garści- śladami ( Prószyński Media, 2022).
W 2007 roku wspólnie z żoną Małgorzatą założył wydawnictwo Muzyka Odnaleziona (obecnie WMO), poświęcone muzyce wiejskiej, której pozycje zdobyły wiele nagród w Konkursie Fonogram Źródeł Polskiego Radia Dwójka.
W 2012 roku powstała fundacja Muzyka Odnaleziona, której jest fundatorem. Współpracuje z Polskim Radiem, gdzie prezentował swoje zbiory w radiu RDC, w audycji Muzyka Odnaleziona oraz w Polskim Radio Dwójka – RCKL w cyklu „Źródła”.
Badacz, dokumentalista, promotor zapomnianych muzyków, którzy dzięki otrzymanej przez niego szansie, dziś znowu występują i spotykają się na licznych wydarzeniach
i imprezach związanych z muzyką ludową. Dzięki niemu przetrwa przynajmniej jakaś cząstka wiedzy o tej muzyce, dziś już zanikającej i o ludziach, którzy ją uprawiali.
Przez lata wizyt na polskiej, ukraińskiej oraz białoruskiej wsi potrafił odnaleźć to co najważniejsze
w autentycznej kulturze muzyki wiejskiej i udokumentować to w licznych publikacjach.
Osoba, która ma ogromny wkład w promocję i zachowanie pamięci o muzyce wiejskiej naszego regionu. Podkreśla że błędem jest używanie określenia muzyka ludowa.
Jest to muzyka wiejska. Jak stwierdza: wiejska muzyka to ta grana na wsi, aranżowana na wsi, na instrumentarium wiejskim. To może być nawet i muzyka z miasta, ale grana i aranżowana na wiejski sposób. Grane na wsi fokstroty, tanga czy „Walentyna twist” nabierają zupełnie innego smaku. Natomiast muzyka ludowa to jest termin anachroniczny, przyczynek do wielkiej manipulacji, jakiej my z miasta dokonaliśmy, próbując muzykę graną na wsi okroić do wymiarów, które my uważamy za wiejskie. Ten termin wywodzi się z XIX-wiecznych wyobrażeń, że jest jakiś pierwotny lud, najlepiej w wiankach na głowie, jakaś Atlantyda izolowana od reszty świata. Tymczasem odkąd zniesiono pańszczyznę, a chłopi przestali być niewolnikami, skończyła się odrębność i izolacja ich kultury.
Muzyka ta, od lat osiemdziesiątych została wyparta przez wszechobecną muzykę dyskotekową. Ci, do których docierałem w latach 80., już od 10-20 lat nie grywali. Na wsi zmieniły się upodobania i nikt ich już nie potrzebował. Wcześniej dzielili się na trzy grupy: mistrzów, czyli tych, którzy grali na weselach, drugą, nieco mniej prestiżową grupę tych, którzy grali na chrzcinach, i trzecią – tych, co grali dla siebie i na pograjkach, potańcówkach. Przynależność do tych grup łączyła się ze statusem, z zarobkami – wspomina Bieńkowski.
Za swoje największe osiągnięcie Andrzej Bieńkowski uważa to, że udało mu się nakłonić z powrotem do grania wielu muzykantów, którzy od lat siedemdziesiątych niezapraszani już na wesela, jako zbyt staromodni, porzucili uprawianie muzyki. Przyznają to sami muzycy, którzy twierdzą że to wielkie zaangażowanie i upór profesora sprawiły że ponownie zaczęli grać, pokazywać się na przeglądach folklorystycznych, a dzięki temu pamięć o ich muzyce nie została zapomniana. Dziś możemy zaobserwować zjawisko powrotu do muzyki wiejskiej i kultury ludowej.
Więcej można poczytać na stronie fundacji Muzyka odnaleziona https://www.muzykaodnaleziona.pl Posłuchać fragmentów nagrań lub kupić płytę https://muzykaodnaleziona.bandcamp.com/
